Ελληνοτουρκικά
Βίοι εκλογικοί παράλληλοι - Θα επαληθευτούν οι υπολογισμοί ξένων και ντόπιων κέντρων;
Χρονιά εκλογών η φετινή στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Μάλιστα αρκετοί κάνουν λόγο ακόμη και για σύμπτωσή τους. Τόσο στη χώρα μας όσο και στη γείτονα, η άνοιξη εκτιμάται ως η πιο πιθανή ημερομηνία τους. Λίγο νωρίτερα από την τυπική λήξη των κυβερνητικών θητειών. Θα είχε αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο αν δεν είχε… αποτραπεί το στήσιμο της κάλπης στη χώρα μας το φθινόπωρο από τους κυρίους της άρχουσας τάξης «μας». Και βασικά τους υπερατλαντικούς! Αυτοί είναι που παρέτειναν τη θητεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη για ευθετότερο χρόνο, επιδιώκοντας την αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού κατά το θέλημά τους.
Θα μπορούσε κάποιος εύλογα να αντιτείνει: πόσο πιο φιλοαμερικάνικα να γείρει πια η βάρκα; Και όμως. Εξακολουθούν να υπάρχουν αγκάθια που σχετίζονται με τη συνολική διευθέτηση των «οικοπέδων»-χωρών της περιοχής, με βάση την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και την ανάγκη να στοιχηθούν απόλυτα σε τακτικό και στρατηγικό επίπεδο οι χώρες της περιοχής στο αμερικανονατοϊκό άρμα. Υπάρχουν σημεία που τέμνονται, λοιπόν. Και που η διευθέτησή τους δεν είναι και το πιο εύκολο των πραγμάτων. Αναφερόμαστε στη βεντάλια που ακούει στο όνομα Αιγαίο, Κύπρος, Ανατολική Μεσόγειος. Μια «λύση» τύπου Μακεδονικού, ας πούμε, δεν φαίνεται στον άμεσο ορίζοντα. Κι αν αποφεύχθηκε μια «θερμή» εξέλιξη εκεί, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα γίνει στην περί ου ο λόγος περιοχή το ίδιο. Αυτό δεν εμποδίζει τις ΗΠΑ να στέλνουν σε καθημερινή βάση το μήνυμα: βρείτε τα. Δεν είναι κάτι που λέγεται χωρίς βάση. Αντικειμενικά αυτή είναι η θέληση των προστατών των δύο αντιδραστικών αρχουσών τάξεων. Μέχρι ποιου σημείου είναι, ωστόσο, διατεθειμένες αυτές να κάνουν πίσω;
Οι επικείμενες εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία, επομένως, εντάσσονται σ’ αυτό το κουβάρι. Δεν πρόκειται απλά για την τύχη του Μητσοτάκη και του Ερντογάν. Θα ήταν μικρό το κακό. Αφορά το σύνολο του αστικού πολιτικού σκηνικού και στις δύο χώρες. Οι Αμερικάνοι απαιτούν «ευελιξία» τέτοια που να μη μένει στις «αγκυλώσεις» του παρελθόντος και να τις υπερβαίνει. Απαιτούνται συμβιβασμοί που άπτονται πλευρών της ίδιας της υπόστασης των δύο ολιγαρχιών του πλούτου. Μια νέα «Συμφωνία των Πρεσπών», θα μπορούσε να πει κάποιος, τηρουμένων των αναλογιών και προσαρμοσμένη στα δεδομένα. Που θα θέτει το νέο «όριο» στις σχέσεις-αντιθέσεις ανάμεσα στις δυο άρχουσες τάξεις. Παρά τους υπαρκτούς κινδύνους το όριο αυτό να αποτελέσει σημείο ανάφλεξης, φαίνεται πως οι ΗΠΑ επιμένουν. Και εξακολουθούν να κινούν φανερά και υπόγεια τα νήματα προς μια τέτοια κατεύθυνση της απολύτου αρεσκείας τους. Δεν είναι μόνοι τους στο «γήπεδο», ωστόσο.
Στην Τουρκία εμφανίζεται αμφίρροπος ο εκλογικός γύρος, με το κυβερνών κόμμα να συσσωρεύει φθορά αλλά και τη συνασπισμένη (;) αντιπολίτευση, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, να μην έχει ακόμη παρουσιάσει τον υποψήφιό της! Ο ένας (δήμαρχος της Πόλης) ενδεχόμενα να αποκλειστεί. Ο άλλος (δήμαρχος στην Άγκυρα) δεν πολυακούγεται τελευταία. Ο αρχηγός των Κεμαλιστών δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να παραβγεί τον νυν πρόεδρο. Μύλος. Οι ΗΠΑ θα ήθελαν να προκύψει μια κυβέρνηση κι ένας πρόεδρος πιο «προβλέψιμοι», χωρίς πολλά πολλά τσαλιμάκια. Πόσο εύκολο είναι, όμως, κάτι τέτοιο, με δεδομένο ότι πρόκειται για μια αστική τάξη μέλος του G20, με φιλοδοξίες ανάληψης ρόλου σε ολόκληρη την περιοχή «ευθύνης» της; Μπορεί αυτή να «κοντύνει» και να προσαρμοστεί σε ρόλο χαμηλότερο των «κυβικών» που πιστεύει πως έχει; Δύσκολο φαίνεται, ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα.
Στην Ελλάδα όλες οι δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών φέρουν νικητή τη ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώνει την έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου στη βάση της προηγούμενης κυβερνητικής του θητείας και της αδυναμίας ουσιαστικής πολιτικής διαφοροποίησής του από αυτήν στα μείζονα ζητήματα. Οι καιροί που ο αστικός δικομματισμός μπορούσε να ξεγελά τον κόσμο πλατιά δεν φαίνονται να επιστρέφουν. Το αστικό πολιτικό σκηνικό, εν τούτοις, παρουσιάζει ένα δεδομένο. Την αδυναμία επίτευξης αυτοδύναμης κυβέρνησης. Ο εκλογικός νόμος παίζει ένα ρόλο που θεωρητικά μπορεί να ξεπεραστεί από αλλεπάλληλες εκλογές. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτή η «αδυναμία» δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των εσωτερικών αστικών «ερίδων». Πληθαίνουν δημοσιεύματα και αναλύσεις τους τελευταίους αρκετούς μήνες που θέλουν τις ΗΠΑ να ευελπιστούν στη μη αυτοδυναμία! Να δουλεύουν για την αποτροπή σχηματισμού μονοκομματικής κυβέρνησης! Μάλιστα, αυτοί οι συστημικοί αναλυτές και δημοσιογράφοι επικαλούνται ανοιχτά «πηγές» προσκείμενες στους Αμερικανούς για το στήσιμο ενός πολιτικού σκηνικού που «εκ των πραγμάτων» θα οδηγήσει στο σχηματισμό μιας λίγο-πολύ οικουμενικής κυβέρνησης. Έτσι ερμηνεύουν το στρίμωγμα του ΠΑΣΟΚ, μιας εκ των συνιστωσών αυτής της οικουμενικής κυβέρνησης, χωρίς να μας διαφωτίζουν αν σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται αμφότεροι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Ο λόγος; Η συνυπευθυνότητα σε ό,τι ακολουθήσει: ένας επώδυνος συμβιβασμός-μοιρασιά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο ζήτημα του Αιγαίου (και της Ανατολικής Μεσογείου, θα προσθέταμε, κατά το μέρος που αφορά τα ελληνοτουρκικά). Ποιος, όμως, είναι διατεθειμένος να πιει το ποτήρι αυτό και να προβεί σε υποχωρήσεις-παραχωρήσεις στα λεγόμενα εθνικά θέματα;
Παρ’ όλα αυτά, η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις όχι μόνο συνεχίζεται αλλά και κλιμακώνεται καθημερινά. Μάλιστα πληθαίνουν και τα επεισόδια στη θάλασσα και στον αέρα. Οι αερομαχίες πάνω απ’ το Αιγαίο αλλά και οι εμπλοκές του λιμενικού των δύο χωρών. Μαζί με τους λεονταρισμούς ένθεν κακείθεν. Την επιθετική ρητορική και πρακτική. Τους χάρτες και τις ένοπλες δυνάμεις. Τις υπεροπλίες που θεωρεί η κάθε πλευρά ότι διαθέτει. Τις συμμαχίες και τις εξορύξεις. Την κούρσα των πολεμικών εξοπλισμών που επιταχύνεται. Όλα αυτά δεν είναι εύκολο να αλλάξουν κατεύθυνση. Να μετατραπούν σε «ευγενή άμιλλα» για τα σχέδια του ΝΑΤΟ. Σε συνεργασία για το αμοιβαίο όφελος. Σε φιλική διαγωγή δύο συμμάχων, ενδεχομένως μελλοντικά και εταίρων. Όσοι συγκρίνουν ανόμοια πράγματα (Μακεδονικό και ελληνοτουρκικά) εμφορούνται από το ραγιαδισμό της «σωστής πλευράς της ιστορίας» και όχι από φιλειρηνικά αισθήματα. Ουδόλως κόπτονται για την τύχη των δύο λαών. Και αυτό είναι και το βασικό «μειονέκτημα» του σεναρίου.
Στο «γήπεδο», όπως προείπαμε, δεν βρίσκονται μόνοι τους οι Αμερικάνοι. Η Ρωσία με τα όποια ερείσματά της έχει λόγο, η Κίνα έχει προ ετών διεισδύσει οικονομικά, η ΕΕ ως «σύνολο» αλλά και ξέχωρα κάθε ιμπεριαλιστικός πυλώνας της έχουν τη δική τους επιρροή. Όπως δείχνουν οι εξελίξεις, για την πρώτη δεν υπάρχει περίπτωση σύγκλισης συμφερόντων με τις ΗΠΑ. Για τους τελευταίους, μόνο ως παράγοντες εκτόπισης της Ρωσίας μπορούν οι Αμερικάνοι να τους «δεχθούν» στην επιδιωκόμενη δυτική συμμαχία. Προοπτικά αποκλίνουν τα συμφέροντα, αφού η ισχυροποίηση του ενός βασίζεται πάνω στην αποδυνάμωση των άλλων. Με αυτήν την έννοια, τα φιλοαμερικανικά δημοσιεύματα που προαναφέραμε βρίσκουν μπροστά τους ένα υπαρκτό νέο όριο: τις επιδιώξεις της Γαλλίας (και στρατιωτικές) και την οικονομική (πρωτοκαθεδρία εντός ΕΕ) ισχύ της Γερμανίας. Άλυτος ο… γρίφος.
Θα ήθελαν, είναι αλήθεια, οι παίκτες που κανοναρχούν τις εξελίξεις (ΗΠΑ) να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον ελεγχόμενης έντασης, συμβατό με τις επιδιώξεις τους, ώστε να διαμορφωθούν και οι ανάλογες κυβερνητικές λύσεις. Μια τέτοια οπτική, ωστόσο, ακόμη και αν έχει βάση, θα ήταν ολέθριο να υιοθετηθεί από τους δυο λαούς και τα κινήματά τους. Γιατί θα τους οδηγήσει σε αφοπλισμό και εξάρτηση από τις ιμπεριαλιστικές επιλογές. Διότι θα τους κατευθύνει στην αστική αντίληψη ότι όλα περίπου είναι «φτιαχτά», επομένως θα γίνει σίγουρα ό,τι λένε οι Αμερικάνοι και… το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον. Ούτε υπάρχει πραγματικός και αδυσώπητος ανταγωνισμός ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις ούτε υφίσταται ο κίνδυνος του πολέμου. Στο τέλος θα «επιτευχθεί» και η… ειρηνική συνύπαρξη και το σύστημα, στη πιο καταστροφική του φάση, θα παρουσιαστεί ως αθώα περιστερά. Όλα αυτά τα -μπορεί και καθόλου απλά- σενάρια ας τα λαμβάνουν υπόψη οι λαοί και οι δυνάμεις του κινήματος που αναφέρονται σ’ αυτούς. Για να διαμορφώνουν, με τη σειρά τους, τα ανεξάρτητα από τους ιμπεριαλιστές και τις ολιγαρχίες του πλούτου δικά τους προτάγματα. Αυτά -και μόνο αυτά- μπορούν να δώσουν προοδευτική-φιλολαϊκή κατεύθυνση στις εξελίξεις!
