Φτωχομεσαίοι αγρότες: «Βουνό» τα προβλήματα, βαρύς ο χειμώνας που μπαίνει
Η οργή και η αγανάκτηση για την αντιαγροτική πολιτική να γίνουν αγώνας και διεκδίκηση
Τα αγροτικά απασχολούν την επικαιρότητα εδώ και μήνες. Δεν είναι μόνο το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ που από τον Ιούνη, μετά την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, βρίσκεται καθημερινά σχεδόν στην επικαιρότητα και πυροδοτεί πολιτικές εξελίξεις (παραιτήσεις Βορίδη και 3 υφυπουργών, συζήτηση στη Βουλή, σύσταση εξεταστικής επιτροπής κ.ά.). Μαζί και παράλληλα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, έχουμε ευλογιά των αιγοπροβάτων, καθυστερήσεις σε αγροτικές επιδοτήσεις και αποζημιώσεις, χαμηλές τιμές στα αγροτικά προϊόντα και μια σειρά προβλήματα που έχουν οδηγήσει σε απόγνωση χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία του βδομαδιάτικη ανάρτηση-ανασκόπηση που συνηθίζει ο Μητσοτάκης, έκανε εκτεταμένη αναφορά στα αγροτικά προβλήματα. Κυριακή 12/10 ήταν η πρωθυπουργική ανάρτηση στην οποία και υπόσχονταν καταβολή των αγροτικών επιδοτήσεων μέσα στον Οκτώβρη, Δευτέρα 13/10 είχαμε άλλη μια έφοδο στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ (αυτή τη φορά από την OLAF, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης) και Τρίτη 14/10 ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κ. Τσιάρας δήλωνε (ΑΝΤ1) ότι οι πληρωμές επιδοτήσεων πάνε για Νοέμβρη…
Κοντεύει να βγει το 2025 και ακόμα υπάρχουν απλήρωτα υπόλοιπα από τη βασική ενίσχυση του 2024 (!), απλήρωτες δόσεις των ετών 2022-2024 (!) για τη βιολογική γεωργία και τη βιολογική μελισσοκομία, ενώ και η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, που κάθε χρόνο πληρώνονταν μέσα στον Οκτώβρη, πάει για τον Νοέμβρη και βλέπουμε… Αλλά και αυτές οι πρώτες πληρωμές (καθυστερημένα από 2022 και 2024) που άρχισαν να γίνονται στη βδομάδα που μας πέρασε είναι «σταγόνα στον ωκεανό» (153 εκατ. ευρώ), όταν τα υπόλοιπα που συνολικά χρωστάει ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε αγρότες και κτηνοτρόφους από αγροτοπεριβαλλοντικά προγράμματα και αποζημιώσεις για τον «Ντάνιελ» είναι πάνω από 600 εκατ. ευρώ για το 2024 και άλλα 500 εκατ. ευρώ για το 2025.
Χιλιάδες φτωχομεσαίοι αγρότες «στέγνωσαν» από ρευστότητα, αδυνατώντας να προμηθευτούν αγροτικά εφόδια και αδυνατώντας να καλύψουν βασικά καλλιεργητικά έξοδα, ενώ η ακρίβεια και οι συνεχείς αυξήσεις στο κόστος παραγωγής (λιπάσματα, σπόρους, ζωοτροφές κ.λπ. έχουν αυξηθεί πάνω από 30% τα τελευταία χρόνια) ροκανίζουν ακόμα περισσότερο το ήδη χαμηλό αγροτικό εισόδημα. Και από την άλλη, χρέη σε εμπόρους, προμηθευτές, γεωπόνους κ.λπ., που μέρα με τη μέρα «φουσκώνουν» και αγροτικά δάνεια που «κοκκινίζουν»… Για άλλη μια φορά, οι βιοπαλαιστές αγρότες «πληρώνουν τα σπασμένα» για τους «φραπέδες» και τους «χασάπηδες», για τις αρπαχτές, τις κομπίνες και τις λοβιτούρες, που πάνω τους στηρίζεται και αναπαράγεται αυτό το άδικο και εκμεταλλευτικό σύστημα.
Η ευλογιά των αιγοπροβάτων είναι το άλλο μεγάλο χτύπημα για τους αγροτοκτηνοτρόφους. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (ανακοίνωση ΥπΑΑΤ 13/10/25) από τον Αύγουστο του 2024 (όταν εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα ευλογιάς) μέχρι σήμερα έχουν μολυνθεί 1.568 εκτροφές (μονάδες/μαντριά) και 327.868 αιγοπρόβατα έχουν οδηγηθεί σε αναγκαστική θανάτωση και ταφή. Τα στοιχεία είναι μέχρι 30/9/25 και ήδη μέσα στον Οκτώβρη (2-15/10) το ADIS (Σύστημα Πληροφοριών για τις Νόσους των Ζώων) ανακοίνωσε 177 νέες εστίες μόλυνσης. Δηλαδή, όχι μόνο δεν έχουμε αποκλιμάκωση, όπως ισχυρίζεται ο Τσιάρας, αλλά έχουμε νέα κρούσματα και παραπέρα εξάπλωση της ζωονόσου.
Μιλάμε για εκατοντάδες οικογένειες μικρών και μεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων (αν εξαιρέσουμε κάποιες ελάχιστες μεγάλες καπιταλιστικές κτηνοτροφικές μονάδες-επιχειρήσεις) που έχασαν τα κοπάδια τους, που έμειναν χωρίς παραγωγή, χωρίς εισόδημα και καταχρεωμένοι σε τράπεζες, προμηθευτές και εμπόρους.
Η κυβέρνηση για άλλη μια φορά μιλά για «ατομική ευθύνη», ενώ Τσιάρας και Περιφερειάρχες παίζουν πινγκ-πονγκ τις ευθύνες για την εξάπλωση της ευλογιάς. Με απαγορεύσεις, εισαγγελείς και αστυνομικά μέτρα επιχειρούν να φορτώσουν στους κτηνοτρόφους την ευθύνη για την εξάπλωση και την αντιμετώπιση της ζωονόσου, κατηγορώντας τους για παράνομες μετακινήσεις κοπαδιών, παράνομους εμβολιασμούς ζώων κ.λπ., όταν με την πολιτική τους ευθύνονται για τις τραγικά υποστελεχωμένες κτηνιατρικές υπηρεσίες και όταν τα όποια μέτρα που πήραν ήταν ελλιπή και «κατόπιν εορτής». Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Θεσσαλία με πάνω από 545 μολυσμένες εκτροφές/μονάδες και πάνω από 140.000 θανατώσεις ζώων, σταθμοί απολύμανσης άρχισαν να λειτουργούν μόλις στα τέλη του Σεπτέμβρη (!), σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο μετά το πρώτο κρούσμα ευλογιάς στη Θεσσαλία!
Όσο για τις αποζημιώσεις (αποζημιώσεις για τα θανατωθέντα ζώα και αποζημιώσεις ζωοτροφών λόγω εγκλεισμού των ζώων), αυτές ακόμα δεν έχουν πληρωθεί, ενώ και τα ποσά που ανακοινώθηκαν (250€ ανά ζώο) σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν 100% τη ζημιά και την απώλεια εισοδήματος των κτηνοτρόφων. Και ας μην μιλήσουμε για αναπλήρωση κοπαδιών και επανεκκίνηση της παραγωγής.
Ίδια άσχημη η εικόνα και για το αγροτικό εισόδημα. Στα περισσότερα προϊόντα οι τιμές είναι απογοητευτικές. Στο βαμβάκι, βασική καλλιέργεια για τη Θεσσαλία, φέτος η τιμή έχασε πάνω από 10 λεπτά το κιλό σε σύγκριση με πέρυσι. Για άλλη μια χρονιά, οι βαμβακοπαραγωγοί μετράνε χασούρα, αφού με μέση τιμή στα 0,38€ το κιλό δεν καλύπτουν ούτε το κόστος παραγωγής.
Χρόνο με τον χρόνο το αγροτικό εισόδημα μειώνεται, οι βιοπαλαιστές αγρότες φτωχοποιούνται, η αγροτική παραγωγή γίνεται ασύμφορη και εγκαταλείπεται. Χαρακτηριστικά είναι τα νούμερα για τον νομό Καρδίτσας: Από πέρυσι μέχρι φέτος, μέσα σ’ έναν χρόνο είχαμε μείωση στη βαμβακοκαλλιέργεια περίπου 30% (από 370.000 στρέμματα το 2024, φέτος καλλιεργήθηκαν μόνο 260.000 στρέμματα). Τα ίδια και στο καλαμπόκι, που τα στρέμματα μειώθηκαν πάνω από 30%. Από πέρυσι μέχρι φέτος, υπολογίζονται πάνω από 70.000 τα στρέμματα που εγκαταλείφθηκαν ακαλλιέργητα... Δυναμικές καλλιέργειες που παλιότερα άφηναν ένα εισόδημα στον παραγωγό, σιγά-σιγά εγκαταλείπονται. Χιλιάδες στρέμματα μένουν ακαλλιέργητα, τα καμποχώρια ερημώνουν, η φτωχή και μεσαία αγροτιά ξεκληρίζεται. Και από την άλλη, συγκεντροποίηση της γης και της παραγωγής στα χέρια λίγων μεγαλοαγροτών-νεοτσιφλικάδων.
Είναι όλα αυτά (και άλλα…) που φουσκώνουν τη δυσαρέσκεια, την οργή και την αγανάκτηση των βιοπαλαιστών αγροτών. Και από την άλλη, ειδικά για τη Θεσσαλία, είναι και όσα άφησαν πίσω οι πλημμύρες: απλήρωτες αποζημιώσεις ακόμα και από τον Ιανό (Σεπτέμβρης του 2020) που ακόμα υπάρχουν πλημμυροπαθείς -πέντε χρόνια μετά!- που δεν εξοφλήθηκαν για την αποζημίωση ενοικίου, ενώ στον Παλαμά, δύο χρόνια μετά τον Daniel (Σεπτέμβριος του 2023) πάνω από 730 οικογένειες ακόμα δεν πληρώθηκαν την αποζημίωση των 6.600€ για τα πλημμυρισμένα σπίτια τους... Και την ίδια στιγμή ο ΕΛΓΑ να ζητάει επιστροφές «αχρεωστήτως καταβληθέντων» αποζημιώσεων από 2.645 πληγέντες παραγωγούς. Και ας μην μιλήσουμε για τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης που έμειναν στις μελέτες, για τα μεσαία φράγματα (Σκοπιά, Μουζάκι, Πύλη) που εξαγγέλλονται, ξαναεξαγγέλλονται και παραμένουν εξαγγελίες, για τον σιδηρόδρομο που ακόμα αναζητείται, για τις αποζημιώσεις του Μέτρου 2.3 που ακόμα δεν πληρώθηκε ούτε ευρώ, για… για…
Είναι όλα αυτά που -για πρώτη φορά κατακαλόκαιρο και στο φόρτε των καλλιεργητικών εργασιών- έβγαλαν για άλλη μια φορά τους αγρότες σε μπλόκα και κινητοποιήσεις. Ή που στη Λειβαδιά αγανακτισμένοι αγροτοκτηνοτρόφοι σπάνε τον αστυνομικό κλοιό και μπουκάρουν σε εκδήλωση με ομιλητή τον Τσιάρα... Και είναι όλα αυτά που σίγουρα, αργά ή γρήγορα θα ξαναβγάλουν τους φτωχομεσαίους αγρότες στον δρόμο. Για να ανατραπεί η αντιαγροτική πολιτική κυβέρνησης-ΚΑΠ-ΕΕ, που τους φτωχοποιεί και τους ξεκληρίζει. Για να διεκδικήσουν τιμές και εισόδημα που να καλύπτει το κόστος της ζωής. Για να διεκδικήσουν ζωή και μέλλον στα χωριά τους και στις παραγωγές τους.
