Άντεξαν άραγε μία μέρα οι βαθιά… ανάλαφρες αναλύσεις γνωστού δημοσιογράφου στη ναυαρχίδα του γνωστού συγκροτήματος, για τη σημειολογία του σφιξίματος των χεριών Τραμπ-Πούτιν που «αλλάζει τον κόσμο» (!) ή εκείνες οι σοβαρές και δήθεν ταξικές του «κόμματος παντός καιρού» για το «μοίρασμα της λείας» που επίκειται στην Αλάσκα; Πρόκειται για αναλύσεις που ανιστόρητα αναζητούν «Γιάλτες» πριν τον Πόλεμο ή φάσεις άμβλυνσης των ανταγωνισμών, συγκαλύπτοντας το γεγονός ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι το βασικό «εργαστήριο» μιας πορείας χωρίς επιστροφή προς τη γενικευμένη αναμέτρηση.
Τα πυκνά γεγονότα της ιμπεριαλιστικής πολεμικής διπλωματίας στην Αλάσκα και μετά από αυτήν, γύρω από τη μεγαλύτερη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σύγκρουση, με φόντο τα χιλιάδες κορμιά που αλέθονται στα πεδία των μαχών, αν κάτι συμπύκνωσαν και συνόψισαν, είναι το εξής: το αγεφύρωτο των αντιθέσεων των πρωταγωνιστών αυτής της σύγκρουσης! Γιατί μπορεί στη βάση του πυρηνικού αδιεξόδου και της ανετοιμότητάς τους να βγουν νικητές μέσα από μια τέτοια εφιαλτική κλιμάκωση, να αναζητούν από καιρό σε καιρό, από φάση σε φάση, έστω έναν εύθραυστο και προσωρινό συμβιβασμό. Όμως, κάθε φορά που επιχειρούν να το πετύχουν, διαπιστώνουν το ασυμβίβαστο των επιδιώξεών τους, οδηγώντας τις εξελίξεις σε νέα κλιμάκωση, μεγαλύτερους τυχοδιωκτισμούς και κινδύνους.
Εδαφικό και εγγυήσεις ασφαλείας
Δύο ήταν τα κρίσιμα ζητήματα που στην αλληλοσύνδεσή τους αποτέλεσαν το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης στην Αλάσκα και της αποτυχίας της, αλλά και της συζήτησης που με πολλούς τρόπους συνεχίζει να γίνεται. Το ένα αφορούσε το εδαφικό. Η Ρωσία επέμεινε στην αναγνώριση ως ρωσικού εδάφους των τεσσάρων περιφερειών της Ουκρανίας (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα) και την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από τμήματα αυτών των περιοχών που ελέγχουν ακόμη. Κατ’ ελάχιστο, όπως έγραψαν κάποια ΜΜΕ, η Ρωσία συζητούσε μία δική της «υποχώρηση», δεχόμενη την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων μόνο από το Ντονέτσκ (και όχι τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα) αλλά και να αποσυρθεί από τις περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, που δημιουργούσαν εντός ουκρανικού εδάφους «ζώνες ασφαλείας».
Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός δεν έχει αυτές τις απαιτήσεις γιατί έχει ανάγκη να προσθέσει μερικές χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα στην αχανή επικράτειά του. Η αναγραφή αυτών των περιοχών στο ρωσικό σύνταγμα και η απαίτηση κατοχύρωσής τους στη Ρωσία είναι μια ευθεία βολή προς τις ΗΠΑ-Δύση, πως παραβίασαν τον «ζωτικό της χώρο» και αυτό δεν μπορεί παρά να έχει συνέπειες. Βασικά, όμως, συνδέει άρρηκτα αυτή την απαίτηση (στη μεγαλύτερη ή και στη μικρότερη εκδοχή της) με την απαίτηση για την «ουδετερότητα της Ουκρανίας» (δέσμευση για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ) και κυρίως, μιας και γνωρίζει την ποιότητα των δεσμεύσεων των δυτικών ιμπεριαλιστών, την «αποστρατιωτικοποίησή» της και την άρση του εξοπλισμού της από τη Δύση, καθώς και τον αποκλεισμό της παρουσίας δυτικών στρατευμάτων στο έδαφός της. Αυτές είναι οι ρωσικές εγγυήσεις ασφαλείας, που «θα εξαλείψουν τις βαθιές αιτίες της σύγκρουσης». Όσο για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» που ζητούσε η Ουκρανία, το περισσότερο που φαίνεται να συζητά η Ρωσία είναι η δική της άλλωστε πρόταση από τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης την άνοιξη του 2022, για την παρουσία ειρηνευτικών δυνάμεων από τα κράτη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (που συμπεριλαμβάνουν τη Ρωσία και την Κίνα) και με ενεργό το δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε απόφαση για το μέγεθος και το είδος του εξοπλισμού, τον αριθμό κ.λπ.
Η διοίκηση Τραμπ και οι ΗΠΑ μπήκαν στη συζήτηση αυτή, δηλώνοντας ανοιχτοί στα ζητήματα που αφορούν το εδαφικό. Έτσι κι αλλιώς, ειδικά για τις περιοχές που ήδη κατέχει η Ρωσία, κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει στα σοβαρά πως η Ρωσία θα δέχονταν κάτι λιγότερο από μια ντε φάκτο αναγνώριση. Ακόμα, όμως, και σ’ αυτό, η πλευρά Ζελένσκι υποστηριζόμενη από τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, αλλά και από δυνάμεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ (Δημοκρατικοί), ύψωνε σημαντικά εμπόδια. Φυσικά, η διοίκηση Τραμπ ήθελε, σε αντάλλαγμα μιας ντε φάκτο αναγνώρισης των ουκρανικών εδαφών που κατέχει η Ρωσία, η τελευταία να δεχτεί αυτό που από τον Φεβρουάριο του 2025 της θέτει επιτακτικά ως τις δικές της (της διοίκησης Τραμπ) «εγγυήσεις ασφαλείας» προς το καθεστώς Ζελένσκι: την αποστολή ειρηνευτικών ευρωπαϊκών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας. Κάτι στο οποίο οι Ευρωπαίοι συνηγόρησαν και τους τελευταίους μήνες έχουν για την προώθηση αυτού του στόχου συγκροτήσει τη «συμμαχία των προθύμων». Έτσι, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, που επιδίωκε και επιδιώκει την τροποποίηση των όρων του πολέμου και όχι να φύγει ηττημένος από αυτόν, ευθυγράμμιζε τους Ευρωπαίους εταίρους τους στο ΝΑΤΟ, στην αντιρωσική γραμμή. Ταυτόχρονα και κυρίως, όπως έχουμε επισημάνει ξανά και ξανά, αντί να βάλει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, έβαζε με την πρόταση αυτή το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία! Αυτό ήταν αδύνατο να το δεχτεί η Ρωσία.
Αυτές οι άκρως αντιθετικές αφετηρίες και επιδιώξεις έκριναν τελικά το αποτέλεσμα στη συνάντηση της Αλάσκα, αλλά και ό,τι ακολούθησε μετά από αυτή. Στη συνάντηση στην Ουάσιγκτον, με την επιβεβαίωση της υποταγής του Ζελένσκι και την ευρωπαϊκή συμμετοχή στο πολεμικό κόστος όπως πρόσταζαν οι ΗΠΑ, μάλλον δεν χρειάζονταν το γλείψιμο στο οποίο επιδόθηκε η κουστωδία των Ευρωπαίων ηγετών, που αποκάλυψε για πολλοστή φορά τη στρατηγική εξάρτηση των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών από τις ΗΠΑ. Δεν είναι μόνο τα 100 δισ. δολάρια που θα διαθέσουν οι Ευρωπαίοι για να αγοράσουν αμερικανικά όπλα για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας. Αυτό είναι βέβαια ταυτόχρονα και μήνυμα προς τη Μόσχα, ότι οι ΗΠΑ δεν αποδέχονται τον όρο της «αποστρατιωτικοποίησης» της Ουκρανίας. Είναι και τα εκατοντάδες δισ. δολάρια στα οποία φτάνει ο «λογαριασμός» από τη νέα συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ, που πολλοί δυτικοί αναλυτές, θυμίζοντας την τραχιά γλώσσα του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, έγραψαν για «φόρο υποτέλειας» που πληρώνει η Ευρώπη για την «προστασία» της υπό τη στρατηγική ομπρέλα των ΗΠΑ.
Τα πεδία των μαχών, ρωσικά μηνύματα
Μέσα στον Αύγουστο, ο ρωσικός στρατός, συνεχίζοντας την προέλασή του, έχει καταφέρει να δημιουργήσει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, τα λεγόμενα «καζάνια» στις κρίσιμες πόλεις Ποκρόφσκ και Κονσταντινίβκα, ενώ έχει εισέλθει στο Κουπιάνσκ, αλλά και δημιουργεί προγεφυρώματα στην περιφέρεια Ντνιπροπετρόφσκ. Οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν παράλληλα τη συστηματική καταστροφή των υποδομών και των εργοστασίων του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως σε δυο επιθέσεις με διαφορά μερικών ημερών, ο ρώσικος στρατός χτύπησε 17 διυλιστήρια πετρελαίου, ιδιοκτησίας Αζερμπαϊτζάν, σε όλη την Ουκρανία και το εργοστάσιο για τη συμπαραγωγή από Ουκρανία και Τουρκία του γνωστού ντρόουν μπαϊραχτάρ. Η Μόσχα στέλνει μηνύματα για τις κινήσεις του Αζερμπαϊτζάν και τον ρόλο της Τουρκίας στον Νότιο Καύκασο, ενώ προς την Άγκυρα το μήνυμα περιλαμβάνει και τις τελευταίες ειδήσεις για τον ρόλο που αναλαμβάνει εκ μέρους του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα.
Μέσα στον Αύγουστο, οι Ευρωπαίοι σήκωσαν ξανά το ζήτημα της αποστολής «ειρηνευτικών» ή «αποτρεπτικών» στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, ζητώντας πάντα την κάλυψη των ΗΠΑ, ενώ η Μελόνι ζήτησε πάλι από τις ΗΠΑ-Δύση να δοθούν στο καθεστώς του Κιέβου «εγγυήσεις ασφαλείας» ανάλογες του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, θέση που υιοθέτησε πρόσφατα ο Αμερικάνος Ειδικός Απεσταλμένος για την Ουκρανία, Στηβ Γουίτκοφ. Στη βάση των προηγούμενων και με βάση την όλη στάση των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, πρέπει να θεωρείται σίγουρο πως το χτύπημα με ρωσικό πύραυλο στα κτίρια που στεγάζουν το Βρετανικό και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Κίεβο, ήταν μήνυμα-προειδοποίηση της Ρωσίας προς την ΕΕ και τη «Συμμαχία των προθύμων», αλλά και το ίδιο το ΝΑΤΟ, για το τι θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση που προσπαθήσει να υλοποιήσει την αποστολή στρατιωτών σε ουκρανικό έδαφος.
Τις επόμενες μέρες, από την Αλάσκα, ο «δυσαρεστημένος» από τον Πούτιν Τραμπ εκτόξευε -για ακόμη μια φορά τους τελευταίους μήνες- απειλές προς τη Ρωσία, δηλώνοντας ότι «είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κερδίσεις έναν πόλεμο χωρίς να επιτεθείς στη χώρα του εισβολέα», ενώ αμερικανικά ΜΜΕ διέρρεαν ότι ο Τραμπ συζητά την αποστολή Αμερικανών μισθοφόρων στην Ουκρανία! Και αυτό σε μια φάση που ο Ζελένσκι ανακοίνωνε πως η Ουκρανία έχει αναπτύξει πύραυλο Κρουζ με βεληνεκές 3.000 χιλιόμετρα, ο οποίος έχει μπει μάλιστα σε γραμμή παραγωγής, ώστε να κατασκευάζονται 200 το μήνα. Πρόκειται για έναν πύραυλο για τον οποίο «κακές γλώσσες» αναφέρουν ότι αποτελεί αντιγραφή γερμανικού πυραύλου που δόθηκε στη στρατιωτική βιομηχανία του Κιέβου.
Προς μια νέα κλιμάκωση;
Στις πολύ τελευταίες ειδήσεις έχουμε πως ο Πούτιν δέχεται συνάντηση με τον Ζελένσκι, υπό την προϋπόθεση ο Ζελένσκι να άρει τον στρατιωτικό νόμο και να προβεί σε δημοψήφισμα που θα συμπεριλαμβάνει τη συζήτηση για εδαφικές αλλαγές, όπως προβλέπει το ουκρανικό σύνταγμα. Έτσι, ο ρώσικος ιμπεριαλισμός δείχνει ξανά ότι μπορεί να διαχειρίζεται επιδέξια το διπλωματικό πεδίο, κερδίζοντας χρόνο και παράγοντας διλήμματα και αντιθέσεις στο απέναντι στρατόπεδο. Την ίδια μέρα, με το γνωστό ύφος και τρόπο, ο Τραμπ δήλωνε πως θα μιλήσει με τον Πούτιν και αν δεν μείνει ικανοποιημένος από τη θέση του Ρώσου προέδρου, «θα δείτε κάτι να συμβαίνει»!
