Τελεσίγραφα που απορρίπτονται, συνομιλίες που βαλτώνουν, νέες θολές προτάσεις για συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, στο πεδίο των μαχών ο ρωσικός στρατός κερδίζει αργά σταθερά νέα εδάφη και δοκιμάζει τις αντοχές και τις δυνατότητες του ουκρανικού στρατού, παρά το γεγονός ότι συνεχίζεται αμείωτος ο εξοπλισμός του από το ΝΑΤΟ. Όλα παραπέμπουν σε μια όλο και πιο εκρηκτική παράταση του αδιεξόδου. Μπορεί άραγε έτσι να εκβιαστεί ένας έστω προσωρινός και εύθραυστος συμβιβασμός ή φτιάχνει «υλικά» για κλιμάκωση;
Από τη συντονισμένη δυτική προσπάθεια στις αποκλίνουσες τακτικές
Την εβδομάδα 10-17 Μαΐου, υπήρξε μια φανερή προσπάθεια συντονισμού των Αμερικάνων και Ευρωπαίων (εντός και εκτός ΕΕ) ιμπεριαλιστών, στο διπλωματικό πεδίο. Ωστόσο, η πίεση εν χορώ της Ρωσίας με τον εκβιασμό «30ήμερη εκεχειρία ή μαζικές κυρώσεις» οδήγησε τον πρόσκαιρο συντονισμό για μια ακόμη φορά σε αποκλίνουσες τακτικές στις δύο πλευρές του ατλαντικού. Αιτία ή αφορμή ήταν η πρόταση «διεξόδου» που έδωσε η Μόσχα, αφού πρώτα κατέστησε σαφές ότι δεν δέχεται τελεσίγραφα! Έτσι, η πρότασή της για απευθείας συνομιλίες Ουκρανίας-Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη ανέδειξε τις διαφορές ΗΠΑ-Ευρωπαίων, με τους δεύτερους να απορρίπτουν την πρόταση ως προσχηματική και να θέτουν ως όρο την «30ήμερη εκεχειρία» και τον Τραμπ να δίνει εντολή στον Ζελένσκι να συμμετέχει άμεσα! Φυσικά, οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές ψήφισαν το νέο πακέτο κυρώσεων που είχαν προαποφασίσει, με τη Μόσχα να τους χλευάζει.
Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός επέβαλλε οι έμμεσες συνομιλίες να γίνουν στην Κωνσταντινούπολη, για να υπενθυμίσει στους δυτικούς ιμπεριαλιστές ότι εκείνοι στην ίδια πόλη ανατίναξαν την άνοιξη του 2022, τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει οι δύο πλευρές (Ρωσίας, Ουκρανίας) και να παρουσιάσει τις συνομιλίες αυτές ως συνέχεια εκείνων. Με όπλο του την πρωτοβουλία και την υπεροχή του στο στρατιωτικό πεδίο, αλλά και για να συνεχίσει να δοκιμάζει τη δυτική συνοχή, επανέφερε στο προσκήνιο όλες τις απαιτήσεις του σε ευθεία αναφορά με αυτό που ονομάζει «ανάγκη επίλυσης των βαθύτερων αιτίων της σύγκρουσης»:
- Να αναγνωριστούν διεθνώς τα πέντε τμήματα της Ουκρανίας (Κριμαία, Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια) ως ρωσικά, αφού μάλιστα το Κίεβο παραχωρήσει τμήματα των οποίων ελέγχει ακόμα. Το αμερικανικό σχέδιο είχε προτείνει μόνο την de jure αναγνώριση των ΗΠΑ για την Κριμαία και την de facto αναγνώριση των ΗΠΑ για τα ελεγχόμενα από τη Ρωσία τμήματα των άλλων περιοχών.
- Η Ουκρανία να γίνει ουδέτερο κράτος, να μην διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής και οι σύμμαχοι του Κιέβου να μην σταθμεύουν στρατεύματά τους στο ουκρανικό έδαφος. Και αυτό το αίτημα απουσίαζε από την πρόταση των ΗΠΑ.
- Τέλος, οι Ρώσοι ζήτησαν και οι δύο πλευρές να παραιτηθούν από τις αξιώσεις τους να λάβουν πολεμικές αποζημιώσεις. Η αμερικανική πρόταση προέβλεπε ότι η Ουκρανία λαμβάνει αποζημίωση.
Με αυτές τις προτάσεις από τη μια και την αντιπροσωπεία του Κιέβου να έχει εντολή για διαπραγμάτευση μόνο μιας «30ήμερης άνευ όρων εκεχειρίας», οι συναντήσεις οδηγήθηκαν σε πλήρες αδιέξοδο. Κατά τη διάρκειά τους αλλά και μετά, είχαμε τη Ρωσία να απειλεί το καθεστώς του Κιέβου ότι σε κάθε επόμενη συνάντηση, το έδαφος που θα ελέγχει θα είναι πιο μικρό, αλλά και πως «εμείς μπορούμε να πολεμάμε για 21 χρόνια, όπως κάναμε με τη Σουηδία»! Είχαμε τους Ευρωπαίους να εκπονούν σχέδια πολλαπλάσιων κυρώσεων ακόμα και σε σχέση με το πρόσφατο μεγάλο πακέτο, ενώ οι ΗΠΑ και ο Τραμπ, που διαπίστωνε το αδιέξοδο, δήλωνε τη μέρα των συναντήσεων στην Κωνσταντινούπολη: «Αν δεν μιλήσω με τον Πούτιν, δεν μπορεί να γίνει τίποτε»! Άδειασε, έτσι, για μια ακόμη φορά τους Ευρωπαίους και το καθεστώς του Κιέβου.
Το τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν, η διπλωματική τακτική και τα ουσιώδη ζητήματα
Το τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν επιβεβαίωσε ότι κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι η αναζήτηση ενός συμβιβασμού. Τα ρωσικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι ο Πούτιν έθεσε ξανά αυτά που η ρωσική αντιπροσωπεία είχε θέσει στην Κωνσταντινούπολη. Ταυτόχρονα, συμφώνησε με τον Τραμπ και πρότεινε την εκπόνηση από τις δύο πλευρές (Ρωσίας, Ουκρανίας) δύο μνημονίων που θα ανταλλάξουν, ώστε να μπουν σε μια διαδικασία να συμφωνήσουν σε ένα κοινό μνημόνιο που θα έχει «συμβιβασμούς που να ικανοποιούν και τις δύο πλευρές», προκειμένου να καταστεί εφικτή μια κατάπαυση του πυρός.
Διπλωματικά η Ρωσία έχει αποφασίσει πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην πάρει τον «μουτζούρη» που διαρκώς της δίνουν Ευρωπαίοι και ΗΠΑ! Ταυτόχρονα, θεωρεί ότι ακόμα και αν προκύψει το ενδεχόμενο ενός συμβιβασμού, ο χρόνος κυλάει με το μέρος της. Οι κινήσεις της στο πολεμικό μέτωπο μπορεί να μην δίνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά δείχνουν μεγάλες αντοχές. Ο ρωσικός στρατός εμφανίζεται σαν τον πιο ετοιμοπόλεμο στρατό του πλανήτη. Έκθεση του Βρετανικού Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS) ανέφερε ότι σε δύο χρόνια η Ρωσία θα έχει ένοπλες δυνάμεις συγκρίσιμες με το συνδυασμένο στρατιωτικό δυναμικό της συμμαχίας. ΝΑΤΟϊκές δεξαμενές σκέψης αναφέρουν ότι η ρωσική πολεμική βιομηχανία είναι συγκρίσιμη ή και ξεπερνά την παραγωγή του συνόλου των χωρών του ΝΑΤΟ. Δυτικά ΜΜΕ εκτιμούν ότι η ρωσική οικονομία έχει θωρακιστεί έναντι των κυρώσεων και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει βγει και ωφελημένη. Όσον αφορά τις νέες κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, μάλλον θα προκαλέσουν πολλαπλάσιους αυτοτραυματισμούς στη Δύση και σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να σταματήσουν τη ροή τους προς την Ανατολή! Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός προσέχει τις συμμαχίες-συνεργασίες του και δηλώνει σε όλους τους τόνους πως θα διαφυλάξει, παρά το γεγονός πως γνωρίζει τα όριά της, τη «στρατηγική συνεργασία χωρίς όρια» με την Κίνα!
Από την άλλη, η νέα διοίκηση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού έχει βρεθεί ενώπιος ενωπίω με τις πραγματικές διαστάσεις της ουκρανικής σύγκρουσης, ακόμα και αν ήθελε να τις αποφύγει. Μπορεί να μην έχουμε περάσει τη φάση της αμηχανίας της προηγούμενης διοίκησης και συνολικά των Δημοκρατικών από τη μεγάλη ήττα, αλλά κρίσιμες για τη στρατηγική των ΗΠΑ δεξαμενές σκέψης, όπως το Atlantic Council, αναφέρουν: «Η Ρωσία αποτελεί την πιο άμεση και σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και αυτή η απειλή συνεχίζει να αυξάνεται. [… ]Για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη Ρωσία, το ΝΑΤΟ πρέπει:
1) Να νικήσει τη Ρωσία στην Ουκρανία
2) Να αποτρέψει τη ρωσική επιθετικότητα εναντίον συμμάχων και εταίρων του ΝΑΤΟ
3) Να περιορίσει την επιρροή της Ρωσίας πέρα από τα σύνορά της
4) Να υπονομεύσει την ικανότητα και την προθυμία της Ρωσίας να επιδιώξει την αναθεωρητική της ατζέντα».
Ταυτόχρονα και παρά τις αναμεταξύ τους αντιθέσεις, η νέα διοίκηση των ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές κρατούν ενεργή τη συζήτηση για αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Μάλιστα, οι διεργασίες έχουν προχωρήσει και σύμφωνα με τον Κιθ Κέλογκ, οι ΗΠΑ συζητούν με τους συμμάχους τους σχέδιο που περιλαμβάνει την ανάπτυξη α) δυτικά του Δνείπερου, μακριά από την πρώτη γραμμή του μετώπου, μιας στρατιωτικής «δύναμης αποτροπής» από τέσσερις χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία) και β) στη γραμμή του μετώπου μιας «ειρηνευτικής δύναμης» για να παρακολουθεί την κατάπαυση του πυρός όταν αυτή επιτευχθεί! Μάλιστα, ο Μακρόν, που εκτιμά ότι έτσι μπορεί να προβάλλει τη γαλλική ισχύ στην ΕΕ, δηλώνει ότι οι δυνάμεις «αποτροπής θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε κοινές επιχειρήσεις με τον ουκρανικό στρατό, χωρίς να εμπλέκονται απ’ ευθείας σε μάχες στη γραμμή του μετώπου. […] Αν η Ρωσία παραβιάσει την ειρήνη, θα επιτεθεί όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και στις συμμαχικές δυνάμεις. Και αυτό θα είναι ένας παράγοντας ικανός να τη σταματήσει»!
Με αυτά τα δεδομένα, που αναδεικνύουν την εκρηκτική αντίφαση ανάμεσα στα μεγάλα αδιέξοδα, αλλά και τα μεγάλα διακυβεύματα της σύγκρουσης αυτής για τους δύο πρωταγωνιστές της (ΗΠΑ, Ρωσία), δεν είναι εύκολη η απάντηση στο ερώτημα που διατυπώσαμε στην αρχή!
