Πώς η εξ αποστάσεως εκπαίδευση πλήττει τα παιδιά των φτωχών λαϊκών οικογενειών

Σε εποχή κορονοϊού στην Ελλάδα επιχειρείται να εφαρμοστεί για πρώτη φορά πιλοτικά σε μαζική κλίμακα η μέθοδος της τηλεκπαίδευσης, ή αλλιώς ‘e-learning’, όπως αποκαλείται στο εξωτερικό. Όσοι φοιτητές σπούδαζαν ως τώρα στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο ή παρακολουθούσαν εξ αποστάσεως προγράμματα πιθανώς να ήταν εξοικειωμένοι με τον όρο. Ωστόσο, για τη συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών οικογενειών ήταν κάτι το καινοφανές. Ίσως και να αναρωτιόταν αρχικά κανείς, γιατί όχι; Η τεχνολογία προχωράει, οι επιλογές διευρύνονται, «η εκπαίδευση δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα...» που λένε και τα ΜΜΕ. Αρκεί να ξύσει κανείς λίγο την επιφάνεια για να αποκαλύψει τους τρόπους με τους οποίους η τηλεκπαίδευση θα αποτελέσει ταξικό φραγμό για τα παιδιά των φτωχών λαϊκών οικογενειών, δηλαδή για ένα μεγάλο μέρος των μαθητών και των φοιτητών της χώρας.

Με το 70% των ελληνικών νοικοκυριών να ζούνε με πενιχρές αποταμιεύσεις κάτω από το όριο της φτώχειας (στοιχεία του 2020) και ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής επαρχίας να μην καλύπτεται από το δίκτυο που επιτρέπει την πρόσβαση στο ίντερνετ, ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών και φοιτητών βρίσκεται εξ ορισμού αποκλεισμένο από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Όπως παρουσίασε σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2016 από τους Torsheim, T. et al. για λογαριασμό της ΕΕ, περίπου ένα στα δύο νοικοκυριά στην Ελλάδα διαθέτουν έναν ή κανέναν(!) ηλεκτρονικό υπολογιστή, Mac ή laptop, στο σπίτι. Την ίδια στιγμή, εν μέσω καραντίνας, πολλοί είναι οι γονείς που υποχρεώνονται σε εξ αποστάσεως εργασία στο σπίτι με τη χρήση Η/Υ και διαδικτύου. Ποιο μέλος της οικογένειας θα εξυπηρετηθεί πρώτο; Τι θα γίνει με το 1 στα 10 σπίτια που δεν διαθέτουν καθόλου υπολογιστή λόγω ακραίας φτώχειας; Η εκπαίδευση αποτελεί δικαίωμα για όλους ή προνόμιο για όσους διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να εξασφαλίσουν ψηφιακή πρόσβαση; Και δεν είναι μόνον αυτό. Σύμφωνα με μετρήσεις για το έτος 2018 που διεξήγαγε η γερμανική εταιρεία στατιστικών Statista, ένα στα 4 νοικοκυριά στην Ελλάδα δεν έχει καν τη δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο.

Αρκετά είναι ήδη τα σημάδια που δείχνουν ότι η τηλεκπαίδευση στα σχολεία εξελίσσεται σε φιάσκο. Τηλεδιασκέψεις που καταρρέουν, αποδιοργάνωση και έλλειψη υποδομών είναι ο κανόνας στις περισσότερες απόπειρες που γίνονται. Ωστόσο, άλλη εικόνα έρχεται από τα πανεπιστήμια -που ψηλαφούν ήδη τη λογική του e-learning εδώ και χρόνια- τα οποία κινούνται πιο επιθετικά και επιδιώκουν να δώσουν υποχρεωτικό χαρακτήρα στην εξ αποστάσεως παρακολούθηση εν μέσω καραντίνας. Οπτικοακουστικό υλικό, ψηφιακά αμφιθέατρα των 200 ατόμων, εργασίες, προθεσμίες... Το όλο εγχείρημα δεν φιλοδοξεί να αποτελεί απλά μια ψηφιακή ακρόαση. Κι ας απαντάει το ΥΠΑΙΘ πως υπάρχει «μέριμνα για τους οικονομικά ασθενέστερους» ώστε να συνδέονται με την ψηφιακή τους τάξη μέσω σταθερού τηλεφώνου με αστική χρέωση! Οι άνισοι όροι του παιχνιδιού για τα παιδιά των φτωχότερων οικογενειών είναι παραπάνω από προφανείς.

Όλα φανερώνουν ότι η τηλεκπαίδευση έρχεται για να μείνει και να… μας συνοδεύσει. Εδώ και χρόνια γίνονται προσπάθειες από τους υπουργούς Παιδείας για την κατάργηση του δωρεάν συγγράμματος και την διόγκωση της εξεταστέας ύλης μέσω του «ηλεκτρονικού βιβλίου», για την εντατικοποίηση των σπουδών μέσω των «ψηφιακών υποχρεώσεων» του μαθητή ή του φοιτητή. Τώρα, εν μέσω καραντίνας και κορονοϊού, οι προσπάθειες αυτές βάζουν τις βάσεις για την επόμενη μέρα. Δεν είναι, άλλωστε, το μόνο πεδίο στο οποίο το σύστημα σκοπεύει να κάνει την πανδημία… ευκαιρία.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ 
Επίθεση στις Αγωνιστικές Κινήσεις Εκπαιδευτικών από συστημικά σάιτ
Αφορμή, η καθαρή θέση αποκάλυψης των πραγματικών στόχων της λεγόμενης τηλε - «εκπαίδευσης»
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ