Από την 31η Μαρτίου στη Γαλλία, ημέρα μιας τεράστιας κινητοποίησης συνδικάτων εργαζομένων, φοιτητών και μαθητών, έκανε την εμφάνισή του το «Κίνημα Αγρυπνίας» (#Nuit Debout), με κέντρο την Πλατεία Δημοκρατίας στο Παρίσι, όπου άρχισαν να γίνονται σε τακτική βάση ολονυκτίες σε συνδυασμό με συνελεύσεις της πλατείας. Πρόσφατα, οι συμμετέχοντες-διοργανωτές αποφάσισαν να απευθύνουν έκκληση για παγκόσμια κινητοποίηση στις 15 του Μάη, με καταλήψεις πλατειών, δημόσιων χώρων και ολονυκτίες σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. Ο συμβολισμός που επιχειρούν να προσδώσουν στο κάλεσμα είναι ισχυρός, μιας και συμπίπτει με την επέτειο των 5 χρόνων από την έναρξη των διαμαρτυριών των «Αγανακτισμένων» της Ισπανίας στην Puerta del Sol της Μαδρίτης.
Σε αναφορά με το παραπάνω, ανάλογο κάλεσμα εμφανίστηκε και για την Ελλάδα, με την επονομασία #ΑΡΚΕΤΑ. Οι διοργανωτές, μάλιστα, επιδιώκουν κατά τα γραφόμενά τους να του δώσουν χαρακτήρα εναντίωσης στο ασφαλιστικό και φορολογικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ετοιμάζεται να κατατεθεί προς ψήφιση.
Δεν είμαστε σε θέση, λόγω απόστασης, να γνωρίζουμε με ολοκληρωμένο τρόπο τα χαρακτηριστικά των παρισινών «Ολονυκτιών», τις πραγματικές τους διαστάσεις και τη σχέση τους με τις «διαστάσεις» που παρουσιάζονται να έχουν. Παρακολουθώντας τις ανταποκρίσεις από το ελπιδοφόρο ξέσπασμα στη Γαλλία, μας δημιουργείται, πάντως, η αίσθηση μιας απόστασης ανάμεσα στη μαζικότητα των μεγαλειωδών διαδηλώσεων και σε αυτή των συμμετεχόντων στις ολονυκτίες. Εν πάση περιπτώσει, η ουσία βρίσκεται στα πολιτικά χαρακτηριστικά αυτών των κινητοποιήσεων, το αν αποτελούν απάντηση, αν μπορούν να προσφέρουν διέξοδο στα προβλήματα και τις αναζητήσεις των λαών και της νεολαίας. Τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ελλάδα, όπου γίνεται προσπάθεια «τεχνητής» αναπαραγωγής τους.
Διαβάζοντας το κάλεσμα για παγκόσμια κινητοποίηση από το Παρίσι, γίνεται φανερή η προσκόλληση των διοργανωτών στη λογική των «πλατειών», στην υποτιθέμενη αναγκαιότητα να γίνει και η Γαλλία θέατρο γεγονότων παρόμοιων με αυτά που συνέβησαν σε Ισπανία, Ελλάδα και αλλού το 2011. Στην ανακοίνωσή τους, μάλιστα, συμψηφίζονται το κίνημα των «Αγαναχτισμένων», το «Occupy Wall Street», μέχρι και… οι αραβικές εξεγέρσεις. Σε σχέση με αυτό, θεωρούμε ότι το τελευταίο που λείπει από το κίνημα στη Γαλλία είναι η επιλογή αυτής ή κάποιας άλλης «μορφής» κινητοποιήσεων. Πολλώ δε μάλλον, όταν αυτή προβάλλεται σε αντιδιαστολή με τις «παραδοσιακές» απεργίες και διαδηλώσεις, που υποτίθεται πως έχουν ξεπεραστεί και είναι πλέον παρωχημένες. Από εκεί και πέρα, οι τάσεις αναζήτησης τρόπων «επανάληψης της ιστορίας», στην καλύτερη περίπτωση, πάντα περιέχουν γερές δόσεις αφέλειας και σύγχυσης.
Εξίσου ανόητες είναι και οι αντιλήψεις που παραγνωρίζουν ότι η ταξική πάλη δεν αναπτύσσεται ενιαία και με τις ίδιες ταχύτητες σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, όταν μάλιστα τα ζητήματα που τίθενται στο κίνημα έχουν πολλές και διαφορετικές εκφράσεις σε κάθε χώρα. Πολύ περισσότερο, κανείς δεν είναι σε θέση να «προγραμματίσει» και να «σχεδιάσει» παγκόσμιου χαρακτήρα ξεσπάσματα με σοβαρά χαρακτηριστικά, όσα πλεονεκτήματα και αν πιστεύει ότι του δίνει το διαδίκτυο. Η ταξική πάλη έχει τους δικούς της νόμους και όρους και ποτέ δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με τους μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς και τις προδιαγραφές που έχει κάποιος στο κεφάλι του.
Όσον αφορά τις πολιτικές αναφορές του καλέσματος των Γάλλων, πολλές από αυτές μας είναι ομολογουμένως αρκετά οικείες. Για τη «χαμένη δημοκρατία που έχει πέσει στα χέρια των τραπεζιτών», τους «διεφθαρμένους πολιτικούς», τη «διεθνή πάλη ενάντια στο χρηματιστικό κεφάλαιο», το «οριζόντιο και κομματικά ακηδεμόνευτο» της όλης οργάνωσης. Γνώριμη και η διαβεβαίωσή τους (αφάνταστα αποπροσανατολιστική για αυτά που έχει ανάγκη το γαλλικό κίνημα στη δεδομένη φάση) πως «η πάλη μας ξεπερνά την υπόθεση της μεταρρύθμισης στο εργασιακό. Είναι ολόκληρο το σύστημα που θέλουμε να επανεξετάσουμε και να αναδημιουργήσουμε, με ριζοσπαστικό τρόπο.» Δεν είναι να απορεί κανείς γιατί η «Ολονυκτία» έγινε πεδίο ευνοϊκό για να παρελάσουν οι κάθε λογής «ειδικοί» και «ριζοσπάστες οικονομολόγοι», αλλά και διάφοροι πολιτικοί παράγοντες συγκεκριμένης «απόχρωσης». Από τον Μελανσόν του Αριστερού Κόμματος, που πριν από λίγους μήνες απείχε επιδεικτικά από τις διαδηλώσεις ενάντια στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μέχρι τον «δικό μας» Βαρουφάκη, ο οποίος έγινε δεκτός με χειροκροτήματα. Οι συνειρμοί με τις πλατείες του 2011 στην Ελλάδα είναι όντως αναπόφευκτοι.
Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς έχουν στο μυαλό τους αυτοί που υιοθετούν και προτάσσουν το συγκεκριμένο κάλεσμα και στη χώρα μας για τις 15 Μαΐου. Αυτό που έχουμε τη δυνατότητα να διακρίνουμε είναι οι εξόφθαλμες συγγένειες με μια τέτοια λογική, όπως αυτή εκτίθεται προηγούμενα. Πιο συγκεκριμένα, ένα σώμα απόψεων και αντιλήψεων μικροαστικού χαρακτήρα, που κυριάρχησαν στο κίνημα των πλατειών και καθόρισαν και τα πολιτικά όρια που αυτό άγγιξε. Όλο εκείνο το σώμα που έπαιξε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα των τελευταίων χρόνων, την κινηματική απραξία, την πορεία ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση και τη μετεξέλιξή του σε φορέα επίθεσης, το δημοψήφισμα, το τρίτο Μνημόνιο.
Αναφερόμαστε στις διάφορες παραλλαγές των αντιλήψεων για την ανάγκη μιας άλλης, νέας, διακυβέρνησης που θα επιβάλλει τη λογική στις «εκτροχιασμένες» δυνάμεις του συστήματος, θα τροποποιήσει τη σχέση μας με την Ε.Ε. και την ΟΝΕ, θα «αναδιαπραγματευτεί» ή και θα διαγράψει το χρέος, θα ασκήσει μια άλλους είδους νομισματική-δημοσιονομική πολιτική. Για την ανασύσταση της «δημοκρατίας», έξω και πέρα από ταξικούς-πολιτικούς όρους. Για την σύγκρουση με τον «νεοφιλελευθερισμό», λες και η επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι είναι ζήτημα οικονομικού δόγματος και όχι συσχετισμών. Για την επιστροφή στην προτεραία κατάσταση.
Τι κι αν όλα αυτά χρεοκόπησαν; Συνεχίζουν και σερβίρονται σε πολλές μορφές, για όλα τα γούστα. Με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ΛΑΕ, αλλά όχι μόνο, που μέσω της διαδικτυακής της πλατφόρμας iskra καλεί στην εν λόγω κινητοποίηση.
Μάλλον, κάποιοι ονειρεύονται ενός είδους «νεκρανάσταση» των πλατειών. Η «επιστροφή» στις πλατείες που εισηγούνται, όμως, δεν είναι στην πραγματικότητα παρά το όχημα της «επιστροφής» στις αυταπάτες που αυτές ανέδειξαν. Η «επιστροφή» στην αναμονή της «επιστροφής» στο παρελθόν, λοιπόν, σε έναν καπιταλισμό που δεν ήταν τόσο βάρβαρος. Ακόμα και αν αυτές οι ψευδαισθήσεις πληρώθηκαν με απογοητεύσεις και παραίτηση όλο το προηγούμενο διάστημα, ούτε θέλουν, ούτε μπορούν οι φορείς τους να αντιληφθούν τα πράγματα διαφορετικά.
Από εκεί και πέρα, το να ορίζεται ως «μητέρα των μαχών» και «σταθμός» η συγκεκριμένη κινητοποίηση, για την πάλη ενάντια στο νέο γύρο επίθεσης, είναι άκρως προβληματικό, αν όχι εντελώς απαράδεκτο. Γιατί παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, διαιωνίζει τη στάση αναμονής του «οροσήμου» που έχει επικρατήσει στο εργατικό-λαϊκό κίνημα τους τελευταίους μήνες, με ευθύνη της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και των δυνάμεων της Αριστεράς. Ενώ δεν λέει κουβέντα για τα επικείμενα απεργιακά καλέσματα και γενικότερα την ανάγκη να ορθωθεί μια παρατεταμένη απεργιακή πάλη απέναντι στη λαίλαπα των νέων μέτρων.
Σε κάθε περίπτωση, αν ο λαός αποφασίσει να αξιοποιήσει το συγκεκριμένο κάλεσμα για να εκφράσει την οργή και την αγανάκτησή του, δεν θα τον αφήσουμε έρμαιο στις αυταπάτες που θέλουν να του καλλιεργήσουν εκ νέου. Και τότε, άλλωστε, στο Σύνταγμα και τις πλατείες της χώρας, δώσαμε τη μάχη ενάντια σε αυτό το ρεύμα, κόντρα σε αυτούς που από τότε διαμόρφωναν τους όρους για τις αρνητικές εξελίξεις των χρόνων που ακολούθησαν, μέσα στην «ακομμάτιστη» και «κυβερνητική» τους παραζάλη. Και θα μας ξαναβρούν μπροστά τους. Γιατί όπως είπαμε τότε και εξακολουθούμε να λέμε και σήμερα, οι απαντήσεις για εμάς βρίσκονται μπροστά.
Βουλευτικές Εκλογές 2023
Αντίσταση - Οργάνωση
