Από τις αρχές Μάρτη, με «αναλώσιμη ύλη» χιλιάδες ανθρώπους που ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους λόγω των ιμπεριαλιστικών πολέμων ή της ιμπεριαλιστικής λεηλασίας των χωρών τους είτε και των δύο μαζί, ένα αγριανθρωπικό σκηνικό στήθηκε στην ελληνοτουρκική μεθόριο. Δεν προστέθηκε έτσι μόνο ένα νέο ζήτημα αντιπαράθεσης στον αντιδραστικό ανταγωνισμό των αστικών τάξεων Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά, έστω και χωρίς να το επιδιώκουν εξ αρχής, δόθηκε ένα πεδίο άσκησης πολιτικών επικυριαρχίας και επιδιαιτησίας στις ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που τόσο το είχαν ανάγκη απέναντι στις ΗΠΑ αλλά και τη Ρωσία. Γενικότερα, το σκηνικό στον Έβρο μπλέχτηκε μαζί με όλο το κουβάρι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που μαίνονται στην περιοχή.
Η κυβέρνηση Ερντογάν και η άρχουσα τάξη της Τουρκίας είχε στριμωχτεί και εξακολουθεί να είναι στριμωγμένη από την τυχοδιωκτική προσπάθειά της να αποκομίσει οφέλη από την αντιπαράθεση ΗΠΑ- Ρωσίας, από την υπερέκθεσή της στην περιοχή και από τις εξελίξεις στο Ιντλίμπ της Συρίας. Έτσι, βλέποντας από τη μια τη Ρωσία να την αδειάζει –αν και όχι ολοκληρωτικά- και από την άλλη τις ΗΠΑ να ζητούν έμπρακτες αποδείξεις «μεταμέλειας» από την ίδια πριν προβούν σε οποιαδήποτε κίνηση στήριξής της, χρησιμοποίησε απροκάλυπτα τους πρόσφυγες και μετανάστες σαν ένα χαρτί εκβιασμού και διαπραγμάτευσης έναντι των ιμπεριαλιστών της Δύσης και ειδικότερα έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της ανταγωνίστριας ελληνικής αστικής τάξης.
Από την άλλη, η ελληνική άρχουσα τάξη άρπαξε την ευκαιρία που της δόθηκε ώστε να εφαρμόσει στον Έβρο την προαποφασισμένη σκλήρυνση της στάσης της έναντι των ξεριζωμένων. Μάλιστα θα λέγαμε πως πέτυχε να της δοθεί η στήριξη από τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές σ’ ένα συμβολικό αλλά όχι αμελητέο πολιτικά επίπεδο, με την παρουσία αξιωματούχων της ΕΕ στον Έβρο αλλά και έμπρακτο με την αποστολή δυνάμεων της FRONTEX εκεί. Ενώ απέσπασε τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ δηλώσεις που νομιμοποιούν το δικαίωμά της «να υπερασπίζει τα σύνορά της» έναντι της «εισβολής».
Όλες τις προηγούμενες μέρες ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του επιδόθηκαν σε δηλώσεις, κινήσεις και συναντήσεις με αμφίσημο πρόσημο. Από τη μια συνέχιζαν να διατηρούν την πίεση στον Έβρο, τουρκικό σκάφος διεμβόλιζε σκάφος του ελληνικού λιμενικού, προαναγγέλλονταν η αποστολή του «Ορούτς Ρέις» νότια της Κρήτης. Φανερά δηλαδή η κυβέρνηση Ερντογάν ήθελε να συντηρεί την ένταση με την ελληνική αστική τάξη, τόσο σε αναφορά με αυτόν καθ’ εαυτόν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό όσο και σαν διαπραγματευτικό χαρτί προς την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Από την άλλη, όπως φάνηκε και από την επιμονή του Ερντογάν να συναντηθεί με τους ηγέτες των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, έχει μεγάλη ανάγκη να του προσφερθούν κάποια ανταλλάγματα, προτάσσοντας από τη μεριά του το «όπλο» των σχεδόν τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων που έχουν καταφύγει στη χώρα του. Με αφορμή μάλιστα τη λήξη της αντιδραστικής συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για τους πρόσφυγες (ουσιαστικά ενάντια στους πρόσφυγες) δεν διεκδικεί μόνο την αύξηση των κονδυλίων, αλλά, γνωρίζοντας και τις βλέψεις της Γερμανίας, επεκτείνει τη διαπραγματευτική ατζέντα, θέτοντας μετ΄ επιτάσεως να του δοθεί στήριξη στο σχέδιό του για δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» στη Βόρεια Συρία. Ενώ ξαναθέτει, μετά από πολύ καιρό, την επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Ωστόσο, όπως είχε φανεί και από πριν, στην τηλεδιάσκεψη του Ερντογάν με τους Μέρκελ, Μακρόν, Τζόνσον, οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές και κύρια η Γερμανία και η Γαλλία, παρά τις διαφορές τους και γενικά και όσον αφορά την Τουρκία, δεν έδειξαν πρόθυμοι να συναινέσουν στο πλήθος και το ύψος των ανταλλαγμάτων που ζητά η Τουρκία. Μπορεί για το Ιντλίμπ να απέσπασε μια γενικόλογη στήριξη και να του δόθηκε «κατανόηση για το μεγάλο φορτίο που σηκώνει στο προσφυγικό», αλλά από κει και πέρα του ζητήθηκαν διευκρινίσεις (sic) για την πρόσφατη συμπεριφορά του στα πεδία του προσφυγικού-μεταναστευτικού («άνοιγμα συνόρων», ένταση με Ελλάδα), των σχέσεών του με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αν συνυπολογίσουμε και τις ασυνήθιστα σκληρές τοποθετήσεις των Ευρωπαίων και την απαίτησή τους η Τουρκία να σταματήσει τις εκβιαστικές πολιτικές στο προσφυγικό, είμαστε σε μια νέα φάση.
Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, λαμβάνοντας υπόψη και το στρίμωγμα του Ερντογάν, δείχνουν αποφασισμένοι να απαιτήσουν από την τούρκικη αστική τάξη περισσότερα από αυτά που ζητούσαν πριν και σε μια κατεύθυνση που να μην προσθέτει ή διογκώνει προβλήματα. Αλλά και να τους δίνει μεγαλύτερο ρόλο στην ίδια την Τουρκία. Όσο για τις ΗΠΑ, ούτε η δήλωση-σφήνα του Πομπέο, ανήμερα της τηλεδιάσκεψης, «για τους πολλούς τούρκους στρατιώτες που έχουν σκοτώσει οι Ρώσοι» αναιρεί την κλιμάκωση της πίεσης από μεριάς τους ώστε ο Ερντογάν να αποφασίσει και άμεσα τι θα κάνει με τους S-400.
Η ελληνική αστική τάξη, στοιχισμένη πίσω από τους ιμπεριαλιστές της Δύσης, συνεχίζει να προσπαθεί να αναβαθμιστεί έναντι της τουρκικής αστικής τάξης. Στον Έβρο, με τη στήριξη και της ΕΕ, έχει πολλαπλά κλιμακώσει την πολιτική αποτροπής με ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, στρατιωτικά τμήματα και οχυρωματικά έργα, ενώ σε ευθεία παραβίαση των συνθηκών για τους πρόσφυγες έχει αναστείλει για ένα μήνα(;) την εξέταση αιτήσεων ασύλου.
Εν τω μεταξύ συνεχίζει την παράδοση της χώρας στους αμερικανονατοϊκούς φονιάδες. Η Αλεξανδρούπολη ανεβαίνει συνεχώς στη φιλοπόλεμη -«προς Βορρά»- ατζέντα των ΗΠΑ, ενώ η Σούδα μετατρέπεται σε υπερ-βάση επιτήρησης και εξορμήσεων σε Ανατολική Μεσόγειο, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Αν και γνωρίζει, έχει αποδεχτεί και φυσικά υπηρετεί τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ που περιλαμβάνουν τη ρυμούλκηση της Τουρκίας στα αμερικανονατοϊκά νερά, προσπαθεί να αποσπάσει ό,τι μπορεί περισσότερο από τις υπηρεσίες που προσφέρει και να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τη συνεχιζόμενη αμερικανική δυσαρέσκεια έναντι της Τουρκίας.
Ταυτόχρονα –στα πλαίσια της πολυδιάστατης… εξάρτησης- βαθαίνει συνεχώς η παρουσία της Γαλλίας στη χώρα μας, και ο γαλλικός ιμπεριαλισμός εκμεταλλεύεται τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό και τον «πόλεμο των γεωτρήσεων» για να εδραιώσει παραπέρα το ρόλο του στην περιοχή. Στη φάση αυτή, μάλιστα, η ντόπια αστική τάξη, αντιλαμβανόμενη το στρίμωγμα της Τουρκίας αλλά και τις επιδιώξεις της ΕΕ, αφήνεται να χρησιμοποιηθεί από τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές στη διαπραγμάτευσή τους με την Τουρκία, ευελπιστώντας πως εκτός από πολιτική στήριξη θα υπάρξει και «κόντεμα» ή συμμάζεμα του Ερντογάν.
Είναι γεγονός πως το τελευταίο διάστημα η ένταση μεταξύ των δύο αστικών τάξεων έχει ανέβει επίπεδο, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο φιλοπόλεμο εθνικιστικό κλίμα και αυξάνοντας τον κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου μεταξύ των δύο χωρών. Από την άλλη, βέβαια, οι εξελίξεις με τον κορονοϊό, χωρίς να μπορούμε να αποκλείσουμε κάποιον τυχοδιωκτισμό, δεν σπρώχνουν προς την κλιμάκωση αλλά μάλλον στη συντήρηση –έστω και σε χαμηλότερα επίπεδα- της έντασης ως υποθήκη «για την επόμενη μέρα».
Η προηγούμενη διαπίστωση δεν μπορεί λοιπόν σε καμιά περίπτωση να σημαίνει εφησυχασμό, ιδιαίτερα όταν είμαστε σε μια φάση με εξαιρετική ρευστότητα. Ίσα ίσα, οι κομμουνιστές και οι προοδευτικοί άνθρωποι από τις δύο πλευρές του Αιγαίου οφείλουν από τη μια να βρουν τρόπους ενδυνάμωσης της κοινής πάλης με τους ξεριζωμένους και από την άλλη να διατηρήσουν αμείωτο το μέτωπο ενάντια στον πόλεμο, το μέτωπο ενάντια στους ιμπεριαλιστές και τις εξαρτημένες αστικές τάξεις, το μέτωπο δηλαδή ενάντια στους πραγματικούς εχθρούς της εργατικής τάξης και των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας.
