Η σταθερή απόφαση των ΗΠΑ να σταματήσουν σταδιακά τη χρηματοδότηση του παγκόσμιου τραπεζιτικού συστήματος μ. το μήνα τον περασμένο Δεκέμβρη, συνεχίστηκε με 75 δισ. τον Ιανουάριο και με 65 δισ. το Φλεβάρη. Είναι φανερό ότι η απόφαση προσβλέπει στην ολική διακοπή της «ποσοτικής χαλάρωσης», δηλαδή της μαζικής κοπής χαρτονομίσματος που εγκαινιάστηκε ως απάντηση στην κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος μετά το 2008. Όπως ξαναγράψαμε, η πολιτική αυτή ονομάστηκε «tapering» και αν ολοκληρωθεί ως τον ολικό μηδενισμό της θα εξαρτηθεί από τις αντιδράσεις του υπόλοιπου οικονομικού συστήματος και από το αν θα ανταποκριθούν οι νομισματικές αρχές των μεγάλων οικονομικών συνόλων και υποσυνόλων του πλανήτη στην ανοιχτή πίεση να εκδώσουν χρήμα, για να το πούμε πιο απλά και κατανοητά. Είτε με τον τυπικό τρόπο είτε με τον ουσιαστικό, εννοώντας να αυξήσουν τη χρηματοοικονομική ρευστότητα με κάθε τρόπο.
Είναι ένα μαρτύριο που δημιούργησε νομισματικές θύελλες μόνο με την εξαγγελία του στις αναδυόμενες και περιφερειακές αγορές –έχουμε αναφερθεί- αλλά που η εφαρμογή του με τον… κινέζικο τρόπο μήνα το μήνα ολοκληρώνει τον πανικό σε αυτές και όχι μόνο.
Ήδη πρώτοι οι Κινέζοι υπέκυψαν στην πίεση και ανακοίνωσαν ένα γενναίο πρόγραμμα, αυξάνοντας τις πιστώσεις στην οικονομία. Για να έχουμε ένα δείγμα της τάξης μεγέθους αυτής της απόφασης, να τονίσουμε πως η αύξηση της ρευστότητας το Γενάρη στην Κίνα ισοδυναμεί με το τριπλάσιο σχέδιο του χρήματος που «τύπωσαν» οι κεντρικές τράπεζες Ιαπωνίας και Κίνας μαζί! Οι Ευρωπαίοι από τη μεριά τους, προσωρινώς ωφελούμενοι από τη μαζική εκροή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές στα ιμπεριαλιστικά μητροπολιτικά κέντρα, έχουν μια μικρή πολυτέλεια να καθυστερούν και απλά να αναγγέλλουν πολιτικές, αλλά όχι για πολύ… Εξάλλου είναι και οι βασικοί αποδέκτες της νομισματικής πρόκλησης.
Το αδιάψευστο γεγονός αυτής της τροπής των εξελίξεων και των άμεσων παρενεργειών του αμερικάνικου tapering είναι η εκτίναξη των επιτοκίων δανεισμού των αναδυόμενων αγορών, η εξαΰλωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων και η αποστράγγισή τους από κεφάλαια που σπεύδουν στην ασφάλεια των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων. Η Αργεντινή είναι μία από αυτές τις –όχι αμελητέες για να αγνοηθούν, όχι όμως τόσο ισχυρές για να καθορίσουν πράγματα- οικονομίες του πλανήτη. Σε μια Λατινική Αμερική όπου «παίζονται» πράγματα (Βενεζουέλα, συμμετοχή της Βραζιλίας στη συμμαχία των λεγόμενων BRICS που σήμερα δείχνει να διαλύεται από μια νομισματική αναταραχή) και με ανοιχτούς λογαριασμούς από το πρόσφατο παρελθόν της. Εκεί συναντήθηκε το αμερικάνικο tapering με το αργεντίνικο οικονομικό «ζήτημα».
Η οικονομική πολιτική που εφάρμοσε η πρόεδρός της Cristina Fernandez de Kirxhner βασίστηκε στις μεγάλες κρατικές δαπάνες και στο τύπωμα νέου χρήματος. Η πολιτική αυτή έδωσε ρυθμούς ανάπτυξης 7,2%, που όμως ο εργαζόμενος λαός δεν γεύτηκε καθώς η διόγκωση του πληθωρισμού εξανέμισε τα εισοδήματά του και έκανε μια νέα μεταφορά εισοδήματος στους πλούσιους ολιγάρχες της χώρας με τη βούλα της «ανάπτυξης».
Για την έκρηξη του πληθωρισμού υπάρχουν αλληλοσυγκρουόμενες εκτιμήσεις. Η αντιπολίτευση –που για άλλη μια φορά κατέβασε το λαό στους δρόμους με τα κατσαρόλια- μιλά για πληθωρισμό στο 28%. Το ΔΝΤ καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι δίνει ψεύτικα στοιχεία. Γεγονός είναι το αργεντίνικο πέσο έχει υποτιμηθεί γύρω στο 11% στις χρηματαγορές και ήδη οι νομισματικές αρχές της Αργεντινής ετοιμάζονται για μια νέα περιπέτεια επανασύνδεσής του με το δολάριο (η βασική θρυαλλίδα που οδήγησε στη μεγάλη χρεοκοπία του 1997-2000 και από εκεί στην εξέγερση του 2001-2002).
Κατά συνέπεια, το αμερικάνικο tapering δεν μπορούσε να είχε έρθει σε περισσότερο προβληματική περίοδο για τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας και τη νομισματική της σταθερότητα.
Συνάμα «τρέχουν» και άλλα δύο σοβαρά ζητήματα. Το ένα είναι η καθίζηση των αγορών σόγιας (γενικότερα της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων), γεγονός που θίγει την Αργεντινή, τον μεγαλύτερο παγκόσμιο παραγωγό σόγιας μετά την Κίνα (και πιθανόν την Αυστραλία). Που συμβάλλει στον φαύλο κύκλο των ελλειμμάτων στις τρέχουσες συναλλαγές και στη μεγαλύτερη συναλλαγματική-νομισματική αποδυνάμωση.
Είναι βέβαια και οι ανοιχτοί λογαριασμοί από το παρελθόν. Η Αργεντινή παραμένει αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές χρέους, αφού βρίσκεται σε «διαπραγματεύσεις» με τον δισεκατομμυριούχο διαχειριστή funds Paul Singer σχετικά με αγωγές από τη χρεοκοπία του 2000 (αξίας 50 δισ. δολαρίων!). Ο τελευταίος έχει αρνηθεί τους όρους αποζημίωσης που έχουν αποδεχτεί όλοι οι υπόλοιποι δανειστές της χώρας. Αν συνυπολογίσουμε πως η μέση απόδοση ομολόγων της Αργεντινής είναι 12%, η μεγαλύτερη μεταξύ των μεγάλων αναπτυσσόμενων χωρών μετά τη Βενεζουέλα, και ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα αποτελούν την κύρια πηγή δολαρίων για την πληρωμή των κατόχων ομολόγων, όλη αυτή η πίεση δένει πολύ άσχημα με το αμερικάνικο tapering και τις φανερές του παρενέργειες. Ελάχιστοι πια θέλουν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στην αργεντίνικη αγορά.
Το νέο υπουργικό συμβούλιο που συγκροτήθηκε μετά την επέμβαση στον εγκέφαλο που έκανε η πρόεδρος έδειξε σημάδια «συνεννόησης»: δέσμευση για συνεργασία με το ΔΝΤ, συνέχιση διαπραγμάτευσης για το ληξιπρόθεσμο χρέος, αποζημίωση ισπανικής πετρελαϊκής εταιρίας για τη διακοπή της δραστηριότητάς της στη χώρα το 2012, όταν η πρόεδρος επιχείρησε μια «εσάνς» λατινοαμερικάνικου «κυβερνητικού ριζοσπαστισμού». Αλλά και κατευναστικές κινήσεις, όπως νέος δείκτης τιμών καταναλωτή που κρύβει τον θηριώδη πληθωρισμό και ελκύει νέους επενδυτές. Συνήθως τέτοιες κινήσεις δεν μπορούν να συνδυαστούν με κινήσεις φιλολαϊκού χαρακτήρα στο εσωτερικό.
Η διπλή λοιπόν πίεση για παραπέρα συμμόρφωσή της μετά τις φωτογραφίες στη Βενεζουέλα και την Κούβα και τους εναγκαλισμούς με τους εκεί ηγέτες είναι σίγουρο ότι θα συνεχιστούν. Προφανώς θα δείξει η εξέλιξη αν η πρόεδρος μετά την επέμβαση στο κεφάλι έχει βάλει και… «μυαλό». Αυτό το «μυαλό» που εννοούν οι ιμπεριαλιστές και οι διεθνείς κερδοσκόποι.
ΥΓ.: Άρχισαν να επιχαίρουν ντόπιοι τελάληδες των μνημονίων και του ρεαλισμού της υποταγής για το ξέφτισμα του «αργεντίνικου παραδείγματος». Αυτοί βέβαια κάνουν τη δουλειά τους και υποστηρίζουν τα «δίκια» τους. Άλλοι δεν την έκαναν ως όφειλαν. Αριστεροί, και μάλιστα όχι και τόσο δηλωμένης μετριοπάθειας, ριζοσπαστικοί ηγέτες των πλατειών και αναλυτές των εξελίξεων, όλοι τους εραστές των… ελικοπτέρων…
Τον ΟΙΚΟΝΟΚΟΣΜΟ γράφει ο Δημήτρης Μάνος.
Βουλευτικές Εκλογές 2023
Αντίσταση - Οργάνωση
