Ο γρίφος της κινέζικης ανάπτυξης

Το 2019 είχε διαπιστωθεί ότι στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 1992 υποχώρησε ο ρυθμός ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας το τρίτο τρίμηνο, καθώς ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ περιόρισε τις επενδύσεις.

Το κινεζικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6% το τρίτο τρίμηνο σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν. Η κινεζική οικονομία είχε αναπτυχθεί με ρυθμό 6,2% το δεύτερο τρίμηνο και η νέα επιβράδυνσή της προκαλεί νέες ανησυχίες και για την παγκόσμια οικονομία που αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 3% εφέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Κατά το Bloomberg, οι κινέζοι αξιωματούχοι φαίνεται πως επιτρέπουν τη σταδιακή επιβράδυνση της οικονομίας επειδή προσπαθούν να περιορίσουν τις απειλές για το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα αλλά και την υπερβολική πιστωτική επέκταση. Με τις κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ να υποχωρούν για όσο διαρκεί ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, το πιθανότερο είναι πως η κινεζική οικονομία θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει δυσκολίες. Ο περιορισμός της ζήτησης τόσο στην Κίνα όσο και διεθνώς αναγκάζει τις επιχειρήσεις και τα εργοστάσια να ρίχνουν τις τιμές τους, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερη κερδοφορία. Παράλληλα, η άνοδος του πληθωρισμού στην Κίνα οδηγεί σε περιορισμό της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, γεγονός που επίσης καταλήγει να περιορίζει την κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Στις αρχές του 2020 διαπιστωνόταν ότι φρένο στην κινεζική οικονομία επέφερε ο εμπορικός πόλεμος, με τον ρυθμό ανάπτυξης να κινείται μεν πάνω από 6% αλλά να υποχωρεί κι άλλο σε σχέση με το 2018.  Πρόκειται για τον βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης από το 1990. 

Στα μέσα του πρώτου εγκλεισμού «τα Νέα» έγραφαν: «Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην Κίνα ίσως υποχωρήσει στο 5% ή και χαμηλότερα το πρώτο τρίμηνο λόγω της επιδημίας του κορονοϊού, οδηγώντας πιθανόν τους αξιωματούχους που είναι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής να εισαγάγουν περισσότερα μέτρα στήριξης της οικονομίας, δήλωσε οικονομολόγος της κυβέρνησης».

Στα μέσα Νοεμβρίου όμως, σε μια περίοδο που οι οικονομίες των χωρών δοκιμάζουν τις αντοχές τους απέναντι στην πανδημική κρίση, η Κίνα βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, σημειώνοντας ανάπτυξη της τάξης του 4,9% μεταξύ Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την κινεζική στατιστική υπηρεσία. 
Στο διάστημα αυτό καμία άλλη χώρα δεν έχει δείξει παρόμοια ανάπτυξη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η κινεζική οικονομία έχει αρχίσει να αφήνει πίσω της τις επιπτώσεις της κρίσης και να επανέρχεται σταδιακά σε φάση ανάκαμψης. 

Αντίθετα, οι οικονομίες των περισσότερων χωρών της Ευρώπης έχουν βυθιστεί σε ύφεση, ενώ ακόμη δεν έχουν καταφέρει να συγκρατήσουν την εξάπλωση της COVID-19. 

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η Deutsche Welle, τους τελευταίους μήνες οι κινεζικές αρχές κατάφεραν να μηδενίσουν σχεδόν τα κρούσματα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας της χώρας. Πολλά εργοστάσια επανήλθαν σε κανονικούς ρυθμούς παραγωγής, ενώ οι εξαγωγές βρίσκονται και πάλι σε ανοδική τροχιά. Σε περίπτωση ωστόσο που η ζήτηση από το εξωτερικό περιοριστεί λόγω κορονοϊού, τότε η Κίνα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλο πρόβλημα, λέει η εκπρόσωπος της κινεζικής στατιστικής υπηρεσίας Λίου Αϊχούα στην DW: «Παρά τις θετικές εξελίξεις στην καταπολέμηση της πανδημίας διεθνώς, μας είναι απολύτως σαφές ότι υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα. Εξακολουθούν να υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες. Εκτός αυτού, η ζήτηση στο εσωτερικό της Κίνας δεν έχει φθάσει ακόμα σε ικανοποιητικά επίπεδα, μιας και η ανάκαμψη των επιχειρήσεων δεν γίνεται με ίδιους ρυθμούς σε ολόκληρη τη χώρα». 

 Ο Μάικλ Πέτις, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, επιβεβαιώνει τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας κάνοντας αναφορά στην πορεία του κινεζικού λιανεμπορίου. Το τελευταίο έχει συρρικνωθεί αισθητά σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, καταγράφοντας πτώση 7,2%.

Ο ίδιος σε δηλώσεις του στην DW προσθέτει ότι η εντυπωσιακή οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα οφείλεται στην παραγωγή, στις εξαγωγές και στις τεράστιες δημόσιες επενδύσεις. «Η κινεζική ηγεσία είναι σε θέση να πετύχει όποιον οικονομικό στόχο επιθυμεί. Αυτό δεν έχει να κάνει με πραγματική ανάπτυξη, αλλά με οικονομική δραστηριότητα. Θέλεις να ενισχύσεις στην Κίνα την ανάπτυξη; Βρες ένα ποτάμι και φτιάξε μια γέφυρα, είτε τη χρειάζεσαι είτε όχι. Έτσι, η Κίνα διασφαλίζει ανάπτυξη». 

Αν δώσουμε βάση στα λεγόμενα του καθηγητή, είναι οι δυνατότητες της Κίνας ώστε να μπορεί να πετυχαίνει τη λεγόμενη «οικονομική μεγέθυνση» που σωστά τη διακρίνει από την ανάπτυξη.  Αυτό είναι πρόβλημα που χαρακτηρίζει συνολικά το καπιταλιστικό σύστημα. Αλλά ακόμη και η «οικονομική μεγέθυνση» τύπου Κίνας φαίνεται δύσκολο να επιτευχθεί από τις υπόλοιπες δυτικές καπιταλιστικές κυβερνήσεις.

Κρίσιμο στοιχείο η κρατική παρέμβαση, αλλά όχι μόνο. Η υπόθεση του εμβολίου (οι Ρώσοι απευθύνθηκαν στις μεγάλες κινέζικες γραμμές παραγωγής, επίσης και το -αρχικά γερμανικό- εμβόλιο της Pfizer την περίοδο του καλοκαιριού απευθύνθηκε για μαζική παραγωγή στις ίδιες αλυσίδες) κατέδειξε ότι η μεγάλη ωφελημένη από τη μεταφορά των αλυσίδων παραγωγής ήταν η Κίνα. Δεν είναι τυχαίο ότι ιδεολογικά η κινέζικη ηγεσία υπερασπίζεται τη λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» (φυσικά γίνεται και σε αντιπαραβολή των εμπορικών φραγμών που έχουν υψωθεί).

Σε κάθε περίπτωση, αυτό το όριο του «λίγο πιο πάνω από το 6%» στους ρυθμούς ανάπτυξης δεν είναι ένα… επιχείρημα που μπορεί να αγνοηθεί όταν ο υπόλοιπος καπιταλιστικός κόσμος θεωρεί ένα 3% ως κάτι το εξαιρετικό, που μπορεί να επιτευχθεί στο τέλος του κύκλου και αφού έχει κυκλοφορήσει το εμβόλιο (ή τα εμβόλια), στην καλύτερη περίπτωση!

ΔΙΕΘΝΗ 
Εμβόλιο Covid-19
Πριν ετοιμαστούν οι σύριγγες… βγήκαν τα μαχαίρια!
Ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστών, βιασύνες και εμπόριο ελπίδας από φαρμακευτικούς κολοσσούς και κυβερνήσεις
Διεθνής αλληλεγγύη για την Banu Büyükavcı
Η πρωτοβουλία «Αλληλεγγύη στη Banu» διοργανώνει εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στις 10 Δεκέμβρη